استانداران حاکم درتبريز
www.tabrizinfo.com		دائرةالمعارف شهر تبريز
دکتر محمد سجادی سجادی ، دکتر محمد : فرزند حاج ميرزا يحيی مجتهد و نوه دختری ميرزا حسن آشتيانی روحانی متنفذ دوران ناصرالدين شاه و مظفرالدين شاه است. در 1278ش در تهران تولد يافت. تحصيلات قديم و جديد را ادامه داد و از مدرسه عالی حقوق درجه ليسانس گرفت و به خدمت در دادگستری درآمد. چند سالی در عدليه اشتغال داشت تا برای ادامه تحصيل به فرانسه رفت و دکترای حقوق دريافت نمود. در سال 1310ش به دادستانی مشهد و سپس به دادستانی استان خراسان منصوب شد و پس از آن داديار عالی کشور گرديد. در اواخر سال 1312 به معيت تنی چند از قضات، به پيشنهاد داور از وزارت دادگستری به وزارت ماليه انتقال يافت و مديرکل انحصار ترياک شد. پس از چندي، رياست کل گمرک را به او سپردند. در سال 1315 مجيد آهی وزير راه، او را به معاونت خود برگزيد. پس از يک سال، آهی مغضوب شد. سجادی ابتدا به کفالت و سپس به وزارت راه رسيد و کار تکميل راه آهن سراسری و ايجاد راه های شوسه را دنبال کرد. در کابينه های جم، متين دفتري، علی منصور و فروغی وزير راه بود.در اواخر شهريور 1320 از طرف دولت مأموريت يافت که هر چه زودتر شاه سابق را ملاقات و ترتيب انتقال دارائی او را بدهد. سجادی به دستور دولت به اصفهان رفت و موجبات انتقال ثروت رضاشاه را فراهم نمود. رضاشاه ناچار کليه دارائی خود را اعم از منقول و غيرمنقول در قبال يک سير نبات به فرزندش هبه کرد. در آذرماه 1320 از کابينه کنار رفت، شهردار تهران شد. در سال 1321 به معاونت نخست وزيری برگزيده شد و يک سال بعد به رياست بانک رهنی ايران مبعوث گرديد. در اواسط 1322 به اتفاق عده زيادی از رجال و مقامات و افسران به جرم همکاری با آلمان فاشيست، از طرف متفقين بازداشت و به ارک اعزام گرديد. نزديک به يک سال در اسارت قوای بيگانه بود. پس از آزادی از زندان به رياست بنگاه صنعتی و بازرگانی برگمارده شد. مدتی هم رياست کميسيون ارز با او بود. ساير مشاغل او به اين شرح است : وزير پيشه و هنر و بازرگانی در کابينه احمد قوام، وزير اقتصاد ملی در کابينه ابراهيم حکيمي، وزير فرهنگ در کابينه ساعد، وزير دادگستری در کابينه ساعد، وزير دارائی در کابينه علی منصور، وزير مشاور در کابينه زاهدي، وزير دارائی در کابينه علاء، وزير بازرگانی و سرپرست امور اقتصادی و نايب نخست وزير در کابينه شريف امامي. سجادی در سال 1330 در کابينه مصدق السلطنه به جای دکتر اقبال به استانداری آذربايجان و رياست دانشگاه تبريز منصوب شد و در اواخر حکومت مصدق، به دادستانی انتظامی ارتش رسيد. چندی هم استانداری اصفهان و مدتی هم استانداری خراسان به عهده او قرار داشت. در سال 1328 به رياست هيئت تصفيه کارمندان دولت منصوب شد. اين هيئت وظيفه داشت افرادی که واجد صلاحيت برای خدمت دولت نيستند مشخص نمايد. سرانجام اين ليست تهيه شد و کارمندان به سه دسته تقسيم شدند : بند الف، بند ب، بندج، بند اخير کسانی بودند که صالح برای خدمت دولت تشخيص داده نشده بودند. وقتی اين ليست منتشر شد، نام عده زيادی از رجال و بزرگان و نمايندگان مجلس در آن بود. سرو صدا و جنجالی برخاست، در مجلس نطق ها ايراد گرديد و اتهامات به اعضای کميسيون وارد کردند. سجادی از اين اتهامات مصون نماند. نسبت های زيادی به او دادند و مورد بغض و کينه خيلی ها قرار گرفت. البته آن ليست هيچ وقت ملاک کار قرار نگرفت. سجادی از دوره اول سنا لاينقطع مقام سناتوری داشت. از دوره چهارم به بعد نايب رئيس سنا هم شد. در اواخر مشروطيت چند ماهی هم به رياست سنا انتخاب شد. محمد سجادی از يک خانواده روحانی بود، از لحاظ علمی مردی جامع و به اصول مبانی حقوق آشنايی داشت. در کار اداری به کاردانی و جديت ضرب المثل بود. در عين حال کج سليقگی و تندی و حمايت از عده ای نالايق مورد تأييد همگان می باشد. در تاريخ دوران مشروطيت ايران، سجادی اولين و آخرين شخصی بوده است که از ابتدای ورود به خدمت که پنجاه سال طول کشيد، حتی برای چند روز هم بيکار نبوده است. تمام مقامات و افراد و حکومت ها او را مورد حمايت قرار داده اند و هميشه مصدر شغل بوده است. نقل از: دکتر باقر عاقلي شرح حال رجال سياسی و نظامی معاصر ايران چاپ اول سال 1380 جلد دوم ص. 787 نشر گفتار باهمکاری نشر علم
برگشت به ليست